Soru: Transformatör soğutmalarından ONAN veya ONAF gibi soğutma şekillerinin anlamı nedir?
Cevap: Transformatör soğutma sistemleri dört harften oluşan sembollerle tanımlanır bu sembollerin açılımları;
Birinci harf: Sargılarla temasta bulunan iç soğutma ortamı:
O(Oil): Yanma noktası ≤300 ºC olan mineral yağ veya sentetik sıvı yalıtkan
K: Yanma noktası > 300 ºC olan sıvı yalıtkan
L: Yanma noktası ölçülemeyen (yanıcı olmayan) sıvı yalıtkan
İkinci harf: İç soğutma ortamı için dolaşım türü:
N(Natural): Soğutma donanımı içinden ve sargılardan doğal termosifon akış
F(Forced): Soğutma donanımı içinden zorlamalı dolaşım ve sargılardan termosifon akış
D(Directed) : soğutma donanımı arasından zorlamalı dolaşım, soğutma donanımı sisteminden en azından ana sargılar içine yönlendirme
Üçüncü harf: Dış soğutma ortamı:
A(Air): Hava
W(Water): Su
Dördüncü harf: Dış soğutma ortamı için dolaşım türü:
N(Natural): Doğal konveksiyon
F(Forced): Zorlamalı dolaşım (Vantilatörler, pompalar)
ONAN (Oil Natural Air Natural): ONAN soğutma şeklinde, fan kullanılmaz, ısınan yağ kazanda yükselir ve oradan da radyatörlere gider. Burada temas yüzeyi fazla olduğundan doğal soğutma gerçekleşir.
ONAF (Oil Natural Air Forced): ONAF soğutma şekli fan kullanılan soğutma çeşididir. Isınarak genleşen yağ radyatörlere gelir ve burada bulunan fanlar aracılığıyla soğutma gerçekleşir.
OFAF (Oil Forced Air Forced): OFAF soğutma çeşidinde yağ pompası ve fan kullanılır. Radyatörde fanlar ile soğutulan yağ kazan içine yağ pompası ile basınçlı bir şekilde pompalanır. Ortalama sıcaklığı yüksek olan ülkelerde kullanılır.
ODAF (Oil Directed Air Forced): ODAF soğutma çeşidinde içeriye pompalanacak yağ, iletim boruları sayesinde direkt olarak sargıların alt tarafına pompalanır. Böylece daha etkili soğutma yapılır. Ortalama sıcaklığı çok yüksek olan ülkelerde kullanılır.
OFWF (Oil Forced Water Forced): OFWF soğutma çeşidinde ise radyatörünün çevresinden soğutma kanalları geçirilerek yağ soğutulur ve pompalar yardımı ile kazana pompalanır.
Kaynak: http://electrical-engineering-portal.com/transformer-cooling-classes